Δίδυμα σκάφη θα χαρτογραφήσουν την καρδιά της Σελήνης

Περισσότερες από 100 αποστολές έχουν μελετήσει μέχρι σήμερα τη Σελήνη, ένα μεγάλο μυστήριο όμως παραμένει -τι κρύβεται μέσα της; Την απάντηση αναμένεται να δώσουν τώρα τα δίδυμα σκάφη της αποστολής Grail της NASA, τα οποία θα γυροφέρνουν το φεγγάρι, κυνηγώντας το ένα το άλλο για να χαρτογραφήσουν το βαρυτικό πεδίο.

Με καθυστέρηση δύο ημερών, λόγω ακατάλληλων καιρικών συνθηκών στο Ακρωτήριο Κανάβεραλ, το Grail αναχώρησε στις 16.09 ώρα Ελλάδας το Σάββατο. Θα περάσουν όμως έξι μήνες μέχρι η αποστολή να φτάσει στον προορισμό της -το πρώτο σκάφος θα τεθεί σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, ενώ το δεύτερο την πρώτη μέρα του 2012.

Οι δύο δορυφόροι είναι σχεδόν πανομοιότυποι με τα δίδυμα σκάφη GRACE που χαρτογραφούν το γήινο βαρυτικό πεδίο από το 2002 (στην ένθετη αριστερά ο βαρυτικός χάρτης της Γης).

Τόσο στη Γη όσο και στη Σελήνη, η δύναμη της βαρύτητας δεν είναι ίδια σε όλες τις περιοχές. Το βαρυτικό πεδίο εμφανίζει τοπικές διακυμάνσεις λόγω των βουνών και των περιοχών αυξημένης ή μειωμένης πυκνότητας που κρύβονται κάτω από την επιφάνεια.

Η χαρτογράφηση του πεδίου θα αποκαλύψει την εσωτερική δομή της Σελήνης και θα προσφέρει νέα στοιχεία για την προέλευση του δορυφόρου.

Σύμφωνα με την κρατούσα άποψη, το φεγγάρι σχηματίστηκε όταν ένα σώμα στο μέγεθος του ¶ρη προσέκρουσε στη Γη και εκτόξευσε στο Διάστημα τεράστιες ποσότητες διάπυρου υλικού. Ένα μέρος από το υλικό αυτό συμπυκνώθηκε σε τροχιά και σχημάτισε τον μοναδικό δορυφόρο του πλανήτη.

Κυνηγητό ακριβείας

Η δύναμη της βαρύτητας σε κάθε σημείο της Σελήνης είναι δυνατό να υπολογιστεί από την επίδρασή της στην κίνηση των δορυφόρων.

Τα δύο σκάφη θα κινούνται στην ίδια πορεία, με το ένα να προπορεύεται κατά 60 έως 225 χιλιόμετρα. Όταν το προπορευόμενο σκάφος περνά πάνω από μια περιοχή υψηλής πυκνότητας, η δύναμη της βαρύτητας αυξάνεται ανεπαίσθητα και επιταχύνει το σκάφος.

Η απόσταση ανάμεσα στους δορυφόρους εμφανίζει τότε μια ανεπαίσθητη μεταβολή, από την οποία υπολογίζεται η δύναμη της βαρύτητας στο συγκεκριμένο σημείο.

Αυτό όμως σημαίνει ότι η απόσταση ανάμεσα στους δύο δορυφόρους πρέπει να μετράται με ακρίβεια μεγαλύτερη από ένα μικρόμετρο (εκατομμυριοστό του μέτρου).

Η ανάλυση των δεδομένων θα μπορούσε να επιβεβαιώσει ή να διαψεύσει προηγούμενες ενδείξεις για την ύπαρξη ενός «μαλακού» πυρήνα στην καρδιά της Σελήνης.

Θα μπορούσε επίσης να δώσει στοιχεία για το πώς στερεοποιήθηκαν οι πλανήτες του Ηλιακού Συστήματος μετά το σχηματισμό τους.

«Πιστεύω ότι μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια θα χρειαστεί να ξαναγράψουμε τα βιβλία μας για το πώς σχηματίστηκαν οι βραχώδεις πλανήτες» εκτίμησε η Μαρία Ζούμπερ του MIT, επιστημονική υπεύθυνος της αποστολής, την οποία διαχειρίζεται το Εργαστήριο Αεριώθησης (JPL) της NASA.

Η επιχείρηση χαρτογράφησης θα διαρκέσει μόλις τρεις μήνες.

Σαράντα μέρες μετά την ολοκλήρωση της αποστολής, οι δίδυμοι δορυφόροι θα αυτοκαταστραφούν πέφτοντας με ταχύτητα πάνω στο φεγγάρι.